یکی از محصولاتی که کاشت آن در استان گلستان رواج دارد، پنبه است. نگه داری از این محصول بسیار ارزشمند در برابر آفات، کار آسانی نیست.
در ادامه به معرفی برخی از خطرناک ترین آفات پنبه می پردازیم.
کرم غوزه پنبه | Helicoverpa armigera
کرم غوزه ی پنبه دارای تخم های نیمه کروی است که در بالای آن یک سوراخ موجود است. با گذشت زمان تمام سطح تخم به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری در می آید. پس از تکمیل مراحل رشد جنینی، لارو نوزاد از تخم خارج می شود.
نوزادان کرم غوزه به رنگ سفید متمایل به زرد شفاف دیده می شوند. خطوط تیره تری در طول بدن آن ها کشیده شده است و کپسول سر قهوه ای تا سیاه رنگ دارند. پس از بلوغ، ظاهر بدنشنان حالت دانه دانه داری پیدا کرده و خطوط طولی بدنشان به رنگ تیره تری در می آید، در لارو های بالغ، ناخن ها به رنگ سیاه و کپسول سرشان، به رنگ قهوه ای تا قرمز می باشد.
نحوه ی خسارت
نوزادان کرم غوزه به طور تصادفی از سطح برگ ها تغذیه می کنند. لارو های جوان به خوردن جوانه ها و غوزه های جوان تر علاقه ی بیشتری دارند. آن ها به غنچه های ترد و لطیف حمله ور می شوند و باعث ریزش آن ها می شوند. غنچه های آسیب دیده ای که باقی می مانند، به صورت رنگ پریده دیده می شوند. هر لارو می تواند از 8 تا 10 غنچه و 2 تا 3 غوزه تغذیه کند.
سنک های برگی | Miridae
دو گونه از این خانواده در ایران وجود دارد که موجب خسارت پنبه می شوند: سنک سبز یونجه و سنک غوزه ی پنبه
نحوه ی خسارت
سنک های برگی با تغذیه از جوانه های انتهایی، غنچه ها، گلها و غوزه های پنبه، سبب ریزش آن ها می شوند.
گیاهان آلوده دارای لکه های کوچک و تیره بر روی سطح غوزه اند. اگر خسارت شدید باشد، غوزه ها شکل های نا همسانی پیدا می کنند.
سنک تخم پنبه | Oxycarenus pallens
این آفت انتشار جهانی دارد و در مناطق گرمسیر رشد می کند. این حشرات از شیره گیاهی، اندام های زایشی و بذر های رسیده تغذیه می کند.
نحوه ی خسارت
برگ های آسیب دیده توان جوانه زنی نخواهند داشت. همچنین این آفت ها با ایجاد لکه روی الیاف پنبه سبب کاهش کیفیت آن می شوند.
این حشرات روی غوزه های باز و رسیده اقدام به تخم ریزی می کنند. پس بهتر است هرچه سریع تر اقدام به برداشت پنبه اقدام کنید.
کرم خاردار پنبه | Earias insulana
گونه ی E.insulana این آفت، در مناطق شمالی کشور مشهود است. حشره ی بالغ به رنگ سبز روشن و شکم نقره ای دیده می شود.
نحوه ی خسارت
لارو های این حشره از ساقه های گیاهچه ها، شاخه های جوان، غنچه ها، جوانه ها و غوزه ها تغذیه می کنند.
پژمردگی اجزای در حال رشد در مرحله ی رویشی، ریزش غنچه ها و جوانه های غنچه ها نیز از علائم وجود این آفت است.
کرم سرخ پنبه | Pectinophora gossypiella
این آفت بسیار خطرناک است. به دلیل این که می تواند تا 100 درصد محصول را از بین ببرد.
حشرات بالغ به شکل پروانه اند و به رنگ قهوه ای تیره اند. لارو های جوان تر بی رنگ اند و در سنین بالاتر به رنگ صورتی در می آیند.
نحوه ی خسارت
لارو های کرم سرخ خسارت شدیدی را به غوزه ها وارد می کنند. لارو های نوزاد به درون غوزه ها نفوذ می کنند، پس از مدتی سوراخ به وجود آمده بسته می شود و لارو درون غوزه می ماند.
بافت های تشکیل دهنده ی بذر و الیاف توسط لارو های وارد شده از بین می روند. اگر غوزه های آسیب دیده نریزند، باز می شوند، در آن صورت الیاف آن ها رنگی می شود و کیفیتش را از دست می دهد.
مگس سفید یا عسلک پنبه | Bemisia tabaci
تخم های این آفت، بیضی شکل و ساقه دار است و به رنگ سفید متمایل به زرد دیده می شود. نوزادان آن به رنگ زرد یا متمایل به قهوه ای و پولک مانند می باشند.
این حشرات به تعداد بالا در سطح زیرین برگ ها وجود دارند. حشرات بالغ، کوچک اند و دارای بالهای خاکستری رنگ اند، بدن آن ها زرد رنگ است و با پودر مومی سفید رنگی پوشیده شده است.
نحوه ی خسارت
عسلک پنبه از شیره ی سلول های برگ نیز تغذیه می کند که این امر موجب رنگ پریدگی، پیچیدگی و خشک شدن آن ها می شود. آن ها با ترشح عسلک بر روی برگ ها، موجب رشد کپک های دوده ای سیاه می شوند. همچنین این آفت، ناقل بیماری های گیاهی مانند ویروس پیچیدگی برگ پنبه است.
گیاه آلوده شده به این آفت، دارای ظاهری براق و چسبنده است و اگر آن ها را تکان دهید، تعدادی مگس سفید از روی آن ها به پرواز در می آید.
سنک سبز پنبه | Nezara viridula L
تخم های این حشره، سفید کرمی است. نوزادان به رنگ نارنجی و حشرات بالغ به رنگ سبز هستند.
نحوه ی خسارت
تغذیه ی مستقیم از گیاه باعث کاهش محصول می شود. با تزریق بزاق سبب آسیب به بافت گیاه شده و موجب بی رنگی و تغییر شکل اندام های گیاه و توقف رشد گیاه می شوند.
کرم برگ خوار پنبه | Spodoptera litura
لارو های این حشره ابتدا به رنگ سبز کم رنگ و دارای نقاط تیره دیده می شوند که بعد ها به رنگ قهوه ای تیره در می آیند. کرم های برگ خوار، تبدیل به پروانه های قهوه ای رنگ می شوند.
نحوه ی خسارت
لارو ها به طور دسته جمعی از سطح زیرین برگ ها تفذیه می کنند. در صورتی که خسارت شدید باشد، فقط رگ برگ ها به جا می مانند.
تریپس پنبه | Thrips tabaci
تخم های این آفت، بیضی شکل است و در بافت برگ گذاشته می شود. نوزادان به رنگ قهوه ای و حشرات بالغ به شکل استوانه ی قهوه ای مایل به زرد دیده می شوند.
نحوه ی خسارت
حاشیه ی برگ های به شکل لوله ای در می آید و پژمرده می شوند. برگ های مسن تر به رنگی متمایل به قهوه ای در می آیند، لکه های سفید رنگی در سطح زیرین برگ مشاهده می شود و برگ ها، پیچیده و چروکیده می شوند.
زنجرک های Amrasca devastans| jassids
حشرات بالغ مثلثی شکل اند و رنگ زرد متمایل به سبز دارند اما نوزادان به رنگ سبز دیده می شوند. این حشرات به صورت مورب راه می روند.
نحوه ی خسارت
نوزادان و حشرات بالغ از شیره ی موجود در بافت های گیاهی تغذیه می کنند. محققان معتقدند که زنجرک ها هنگام مکیدن شیره های گیاهی از خود سمی ترشح می کنند که موجب سوختگی برگ می شود. همچنین می توانند موجب زردی، چروکیدگی و پیچیدگی برگ ها شوند که این عمل سبب جلوگیری از رشد گیاه می شود.
شته جالیز | Aphis gossypii
شته ها اغلب به صورت بکرزایی تولید مثل می کنند. هوای ابری، مرطوب و سرد برای رشد آن ها مفید و باران های سنگین برای آن ها مضر است.
نحوه ی خسارت
این حشره با تغذیه از آوند های آبکش باعث خسارت می شود. همچنین با مکیدن شیره ی سلولی گیاهان حساس، موجب کوتاه شدن ارتفاع گیاهان می شود.
برگ های زرد شده، پیچیده و رنگ پریده از دیگر علائم آسیب توسط این آفت است.
این شته ها روی سطح گیاه، عسلک ترشح می کنند که موجب رشد کپک های سیاه شده و باعث جلوگیری از فتوسنتز می شود.
